یکی از مهم ترین در بخش های مختلف درمانی دستگاه الکتروشوک است. به طور کلی از این دستگاه برای ایجاد شوک الکتریکی در قلب و بازگشت عملکرد و ضربان قلب به حالت نرمال استفاده می شود. دستگاه الکتروشوک که به آن دفیبریلاتور هم گفته می شود در بیمارستان ها، کلینیک ها، آمبولانس ها و حتی بعضی مراکز عمومی به کار می رود.
در بعضی از بیماری ها، قلب مثل همیشه عمل نمی کند و خون رسانی به مغز و اندام های دیگر با مشکل رو به رو می شود. به این وضعیت فیبریلاسیون بطنی گفته می شود. در این مواقع ضربان قلب هم نرمال نخواهد بود، خون کمی به اندام های بدن می رسد و در صورت عدم رسیدگی ممکن است فرد نهایتا حدود 10 دقیقه زنده بماند. یکی از مهم ترین شرایطی که در آن از دستگاه الکتروشوک استفاده می شود در همین حمله های قلبی است. نارسایی های احتقانی قلبی و آریتمی ها هم اگر در شرایط حاد باشند و درمان دارویی در آن ها تاثیر نداشته باشد تحت درمان به وسیله شوک برقی و دستگاه الکتروشوک قرار می گیرند.
اجزای دستگاه الکتروشوک:
همه دستگاه های الکتروشوک فارغ از برندهای آن ها شامل قسمت های مختلفی هستند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– باتری یکی از قسمت های مهم دستگاه الکتروشوک است. در این دستگاه معمولا از باتری نیکل-کادمیم یا سرب اسیدیاستفاده می شود. باتری های نیکل-کادمیم کوچک تر هستند و معمولا به صورت سری بسته می شوند اما باتری های سرب اسید بزرگ تر و سنگین تر هستند.
– منبع تغذیه و کابل برق که از آن ها برای شارژ کردن باتری ها و تامین انرژی الکتریکی دستگاه استفاده می شود.
– الکترودهای اعمال شوک که عمدتا به دو صورت داخلی و خارجی وجود دارند. الکترودهای داخلی(Internal) که به آن ها الکترود قاشقی هم گفته می شود در عمل های قلب باز و به منظور اعمال مستقیم جریان الکتریکی به قلب به کار می روند. الکترودهای خارجی(External) یا پدال های دستی، دو پدال هستند به نام های اپکس(Apex) و استرنوم(Sternum) که اپکس در نوک قلب و پایین و استرنوم در قاعده قلب و بالا قرار می گیرد. در الکتروشوک های نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک از نوع دیگری از الکترودهای خارجی هم استفاده می شود که به صورت چسبی بوده و دو طرف قلب روی پوست بدن بیمار چسبانده می شوند.
– صفحه نمایش که تعدادی از پارامترها مانند میزان انرژی مشخص شده برای انجام شوک الکتریکی، وضعیت شارژ خازن دستگاه، ضربان و سیگنال قلب و وضعیت پروب ها را نشان می دهد.
– پروب ثبت ECG به منظور تشخیص بازگشت به شرایط نرمال و هم چنین ثبت سیگنال قلب در یک زمان به کار می رود.
– صفحه کلید یا سلکتورهای مناسب که از آن جهت روشن و خاموش کردن دستگاه، شارژ و دشارژ خازن، انتخاب مقدار انرژی، پردازش اطلاعات، پیس میکر(Pace Maker)، پرینت سیگنال ECG از طریق چاپگر دستگاه و هم چنین انتخاب مد دستگاه برای انجام شوک از نظر SYNC یا ASYNC بودن استفاده می شود. SYNC در واقع همان سینکرونیزه یا شوک هماهنگ کاردیو ورژن است که دستگاه انرژی الکتریکی خود را هماهنگ با ریتم قلب تخلیه می کند. ASYNC بر عکس حالت قبل و حالتی است که دستگاه انرژی الکتریکی را خلاف ریتم قلب تخلیه می کند. اگر حالت دستگاه تعیین نشود به صورت خودکار، دستگاه انرژی را به صورت خلاف ریتم قلب تخلیه می کند.
خرید دستگاه الکتروشوک:
از آن جایی که دستگاه الکتروشوک یکی از مهم ترین تجهیزات در حفظ جان بیماران است، وجود آن برای اکثر مراکز الزامی است. برای خرید دستگاه الکتروشوک بررسی این نکته که دستگاه قرار است در چه مرکزی و با چه میزان کاربری مورد استفاده قرار بگیرد اهمیت زیادی دارد. بررسی ابعاد دستگاه الکتروشوک، الکترودهای دستگاه و یک بار مصرف بودن یا نبودن آن ها از نکات مهم دیگر است. اعتبار شرکت سازنده دستگاه و همین طور خدمات پس از فروش دستگاه هم باید در نظر گرفته شود.
انواع دستگاه الکتروشوک:
– واحد پشتیبانی پیشرفته زندگی(ALS) – Advanced Life Support: این دستگاه امکان ثبت علائم حیاتی را برای تصمیم گیری و ارائه درمان دارد و توسط افراد متخصص در آمبولانس ها و مراکز درمانی استفاده می شود.
– دفیبریلاتور اتوماتیک خارجی(AED) – Automatic external defibrillator: یکی از دستگاه های محبوب است و در مراکز مختلف حتی در مدارس یا مراکز خرید هم می تواند استفاده شود. این دستگاه ریتم قلب بیمار را به صورت خودکار تجزیه و تحلیل کرده و کاربر را راهنمایی می کند. این دستگاه به کاربران می گوید در صورت نیاز شوک ایجاد کنند و حتی به صورت خودکار می تواند در شرایط لازم عمل شوک دادن را انجام دهد. از آن جایی که این الکتروشوک به حرکت بسیار حساس است در صورتی که در آمبولانس ها از آن استفاده می شود، ماشین باید متوقف شود تا بیمار حرکت نداشته باشد.
